دروازه ورود شبکه های مجازی به گردشگری کجاست؟ - افق بسطام

دنیای اقتصاد : متقاضیان راه اندازی استارت آپ در بازار گردشگری، نمی توانند دروازه ورود به این بازار را که همان اخذ مجوز از مراجع رسمی است پیدا نمایند. این بازار برای ورود استارت آپ ها مه آلود است چون در دولت نیز متولی امور گردشگری از حمایت، نظارت و پشتیبانی از کسب و کارهای نوین منع شده است.

وزارت میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری اجازه صدور مجوز برای استارت آپ ها را ندارد. همین ممنوعیت در عمل به رهاشدن این شاخه تازه شکل گرفته اما با ظرفیت ارزآوری بالا در بازار گردشگری منجر شده به طوری که هیچ چارچوب یا فرمول تعیین قابل ارائه از سمت دولت برای این منظور وجود ندارد و هیچ هدایت هم به آنها برای شناسایی دروازه ورود صورت نمی گیرد. این در حالی است که متولی گردشگری حساب ویژه ای روی گردشگری مجازی برای جذب توریست باز نموده است اما چه استارت آپ های موجود در این بازار و چه متقاضیان جدید، از نبود سازوکار تعیین برای فعالیت، رنج می برند. بعضی استارت آپ های فعال در بازار گردشگری، بیش از 5 مجوز از مراجع مختلف دریافت نموده اند و هر لحظه منتظر اعلام یک اخطار دیگر از نهادهای دولتی یا نظارتی هستند تا بلافاصله برای افزایش تعداد مجوزهای دریافتی اقدام نمایند. این مدل کار از نگاه استارت آپ ها، ضد فعالیت استارت آپی که کار در ساده ترین شکل ممکن است، محسوب می گردد. دنیای امروز عصر ارتباطات نام گرفته و از حالت سنتی به مجازی کوچ نموده؛ این تغییر در نحوه زندگی بر مشاغل نیز تاثیراتی داشته است، به طوری که امروزه می توان شغل های بی شماری را یافت که نحوه ارائه خدمات در آنها کاملا با نحوه سنتی آن مطابقت ندارد.

طی سال های اخیر نیز حوزه گردشگری رنگ و بویی تازه به خود گرفته به طوری که با استفاده از کمترین سرمایه گذاری و با استفاده از فضای مجازی افراد می توانند کسب و کارهای گردشگری جدیدی برای خود راه اندازی نمایند. استارت آپ گردشگری به ارائه خدمات در حوزه گردشگری به شکل و نحوه ای متفاوت و جدید گفته می گردد. در واقع در استارت آپ گردشگری باید شرایط به شکلی باشد که یک جوان با کمترین سرمایه و راهکارهای جدید بتواند در حوزه گردشگری فعالیت نموده و کسب درآمد کند. استارت آپ های گردشگری عمدتا بر سرمایه فکری و ایده سرمایه گذاران پایدار است و سهم سرمایه نقدی در آن نسبت به کسب و کارهای سنتی این حوزه بسیار کم است. در استارت آپ های گردشگری از شتاب دهنده ها-مجموعه ای که دانش و فضای مورد احتیاج را تا 6 ماه در اختیار افراد قرار می دهد، موفقیت اولیه به سود دست یافته و توان جذب سرمایه گذار را داشته باشند- استفاده می گردد. شتاب دهنده ها طبق استاندارد حدود 40 میلیون تومان سرمایه در اختیار متقاضیانی که طرحی ارائه نموده اند قرار می دهند در مقابل 10 درصد سهام آنها را نیز تصاحب می نمایند.

این مرکز از افراد متخصصی تشکیل شده است که با چشم پوشی از نوع و میزان تحصیلاتشان در این حرفه فعالیت داشته اند و با راهکارهایی که ارائه می دهند می توانند مسائل افراد تازه وارد در این حوزه را حل نمایند. در حال حاضر در کشور استارت آپ گردشگری در مقیاس آنچه در کشورهای توسعه یافته فعال هستند وجود ندارد؛ زیرا در سایر کشورها این گروه از کسب و کارهای گردشگری (استارت آپ) به توریست ها خدمات چندمنظوره همچون رفتن به مکان های دیدنی، معرفی اقامتگاه های مختلف، کرایه ماشین شخصی و سایر کارها برای تامین احتیاج گردشگران ارائه می دهند. در صورتی که در ایران تنها به یکی از بخش ها همانند فروش بلیت، کرایه ماشین، برگزاری تور و… می پردازند. در حال حاضر افرادی که قصد فعالیت در حوزه استارت آپ گردشگری را دارند باید از چند ارگان یا مرجع مختلف همانند سازمان هواپیمایی، سازمان تجارت الکترونیک و اتحادیه فضای مجازی مجوز دریافت نمایند.

ولی تیموری معاون گردشگری وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز درخصوص مجوز گردشگری مجازی به دنیای اقتصاد گفت: از سال 94 به مدت یک سال سازمان میراث فرهنگی که در حال حاضر به وزارتخانه تبدیل شده طبق اختیاراتی که داشت به حدود 40 استارت آپ در حوزه گردشگری مجوز داد، اما در پی اعتراض مرکز توسعه تجارت الکترونیک این اختیار از ما سلب شد و سایر نهادها به این فعالیت مجوز اعطا کردند. وی اضافه نمود: به تازگی مجددا سعی کردیم اعطای مجوز به فعالیت های استارت آپ های گردشگری و گردشگران مجازی در حوزه مجازی را به وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری واگذار کنیم تا با استفاده از آن فعالیت گردشگری در کشور رونق پیدا کند. آنالیز های دنیای اقتصاد نشان می دهد حداکثر زمانی که ارگان های مرتبط برای اعطای مجوز به افراد اعلام نموده اند یک ماه بوده؛ در صورتی که افرادی که به دریافت مجوز اقدام نموده اند بیش از دو سال زمان برای دریافت مجوز خود صرف نموده اند.

به گزارش دنیای اقتصاد فعالان استارت آپی علاوه بر اعطای مجوز با زمانی طولانی با چهار مشکل دیگر نیز روبرو هستند. یکی از این مسائل قوانین قدیمی به روز نشده ای است که برای دریافت مجوز در نظر گرفته شده؛ مهم ترین این قوانین داشتن یک دفتر اداری 60 متری و حداقل دو کارمند است که با توجه به زمان طولانی اعطای مجوزها حداقل یک یا دو سال این دفتر کار و کارمندان بیکار هستند و همین امر برای سرمایه گذاران هزینه بر است. علاوه بر آن تداخل اداری که بین سازمان ها و ارگان های مختلف همچون وزارتخانه میراث فرهنگی، سازمان هواپیمایی، سازمان تجارت الکترونیک و اتحادیه فضای مجازی وجود دارد موجب شده هر روز یک ارگان از متقاضیان راه اندازی فعالیت های استارت آپی در حوزه گردشگری درخواست مجوز کند.

همچنین نبود مکانی که در آن تمامی فعالان استارت آپ گردشگری با هم دیدار نمایند و تجربیات خود را به اشتراک بگذارند و نبود مکانی برای آموزش به سرمایه گذاران از دیگر مسائل است که دولت می تواند بستر شتاب دهنده را مهیا کند. کارشناسان بازار گردشگری معتقدند: فضای مه آلود این بازار برای ورود فعالان استارت آپی، یک سم برای آینده بازار گردشگری مجازی است. این هشدار از این بابت مطرح می گردد که استارت آپ ها عمدتا توسط جوانان شکل می گیرد و چون ظرفیت تحمل موانع برای این گروه سنی محدود است در نتیجه، چالش در نقطه ورود باعث سرخوردگی و انصراف آنی متقاضیان سرمایه گذاری در حوزه استارت آپ گردشگری می گردد. بدتر از این حالت می تواند تقویت زمینه ارائه خدمات مجازی در فضای زیرزمینی باشد که در این صورت کیفیت ارائه خدمات تنزل پیدا می نماید.