پرویز دهداری؛ مردی که هیچ وقت نمرد - افق بسطام

فوتبال ایران سال ها است با آنچه از آن به عنوان اصول اخلاقی در ورزش یاد می کنیم، فاصله گرفته است. بدرفتاری و بداخلاقی هایی که در فوتبال ریشه دوانده تا اخلاق حلقه گمشده این روزهای فوتبال و ورزش باشد.

به گزارش خبرنگاران، پرویز دهداری از مهاجمان عظیم تیم شاهین و نخستین سرمربی تیم پرسپولیس بود. مردی که از نمادهای مکتب شاهین بود. او از جمله افراد در عرصه ورزش بود که اخلاق را بر ورزش مقدم می دانست و پایبندی و تاکید او به اصول اخلاقی، او را در بین اهالی ورزش به عنوان معلم اخلاق مشهور کرد.

مرحوم دهداری وقتی عهده دار راهنمایی تیم ملی شد نیز از اصول اخلاقی و اعتقادی خود کوتاه نیامد؛ تیم ملی فوتبال ایران بعد از انقلاب اسلامی نتایج چندان خوبی به دست نیاورد تا در نهایت پرویز دهداری در سن 38 سالگی، سکان راهنمایی تیم را بر عهده گرفت اما در بازی های آسیایی سئول او به یکباره با استعفای دست جمعی 14 بازیکن تیم ملی روبرو شد ولی با وجود این استعفای دست جمعی، نه تنها جای دهداری در تیم ملی متزلزل نشد، بلکه مشاخصه با ستاره محوری و نام سالاری در فوتبال ایران نیز مشاهده شد و او همراه با تیم ملی تا مرز قهرمانی در آسیا پیش رفت.

28 سال از درگذشت این بازیکن نامدار فوتبال ایران در سن 57 سالگی می گذرد اما همچنان فوتبالی ها از اصول اخلاقی مردی که گویا فقط آمده بود تجلی انسانیت و اخلاق در ورزش باشد می گویند، مردی که هرگز نَمرد. سوم آذرماه، سالگرد درگذشت پرویز دهداری بهانه ای شد تا پای صحبت های شیدا، فرزندِ استاد اخلاق فوتبال ایران بنشینیم. در این گفت وگو شیدا دهداری از اصول اخلاقی پدر، راهی که نادیده گرفته شد و آن زمستانِ سرد و تلخ، صحبت کرد.

اصول اخلاقی پدری که از بین نمی رود

پدر روی اصولی تاکید داشت که متاسفانه این جهت پس از فوت وی ادامه پیدا نکرد و فوتبال آنقدر به مسایل حاشیه ای منفی آلوده شده است که نارضایتی ما (خانواده مرحوم دهداری) از فضای فوتبال و رفتار بازیکنان و مربیان باعث شد که در این سال ها میل و رغبت مان برای بیشتر صحبت کردن درباره پدر از بین برود. البته اصول پدر هیچ وقت از بین نخواهد رفت اما باید فدراسیون و مسئولان مربوطه، بیشتر به شاخصه های اخلاقی پدر می پرداختند و این اصول اشاعه پیدا می کرد و در فوتبال ممکلت نیز اجرا می شد، نه اینکه سطحی به گفتن مواردی درباره مرحوم پدرم اکتفا نمایند.

فوتبالی که امانتدار نبود

متاسفانه در فضای فوتبال شاهد رفتارها و حتی مسایلی از بابت اقتصادی هستیم که دقیقا برخلاف اصول اخلاقی پدر بود. زمانی که پدر مسئولیت راهنمایی تیم ملی را بر عهده داشت، نه تنها ریالی از بابت این سمت به عنوان دستمزد دریافت نمی کرد، بلکه از جیب خود و امکانات محدودی که داشت نیز برای فوتبال هزینه می کرد. در زمان پدر، مسایل اقتصادی به اندازه حال حاضر مطرح نبود و اکنون نیز دیدن صحنه های بی اخلاقی و اتفاقات ناخوشایند در فوتبال برای من و خانواده بسیار ناراحت نماینده است و به نظر می آید راه پدر حفظ نشد و فوتبال ایران در این زمینه امانتدار بود.

ندامت آن 14 بازیکن

زمانی که 14 بازیکن تیم ملی بی دلیل به صورت دست جمعی استعفا دادند، بدعت بی اخلاقی در فوتبال از همان جا آغاز شد و امروز نیز شاهد تداوم آن جریان بی اخلاقی در فوتبال هستیم. البته پدر من مقابل یکسری حرکات و مسایل می ایستاد که همین نیز واکنش آن عده بازیکن را در بر داشت، هر چند بعدها همین نفرات احساس ندامت کردند و به خود من هم گفتند که رفتار اشتباه شان تحت تاثیر جو قرار دریافت بود.

خصوصیات پدر

پدر من دلسوز بود و یک دل مهربان داشت و انسانی با آن همه شاخصه های اخلاقی نمی تواند رفتار بیرون از خانه اش با درون خانه خیلی تفاوت داشته باشد. پدر همان احساسی که نسبت به من و برادرم داشت را نسبت به شاگردانش و بازیکنان تیم ملی نیز داشت. او با بازیکنان نیز رفتاری پدرانه داشت و علت دلخوری ما از آن بازیکنانی که دست جمعی استعفا دادند هم برای همین است که چرا وقتی پدر با آن ها رفتار پدرانه داشت این گونه با او رفتار کردند.

مهربانی های پرویز دهداری

یک نمونه کوچک از مهربانی های پدر این بود که چون می دانست فلان بازیکن، سهمیه غذا کافی اش نیست، سهم غذای خود را برای او می گذاشت. همچنین یک روز من و مادرم به همراه پدر برای خرید وسیله ای به بازار رفته بودیم که پدر در جهت، یکی از شاگردان خود را دید و از او علت حضور نامنظم در اردوی تیم ملی را پرسید که در همین گفت وگو متوجه شرایط مادر بیمار آن فوتبالیست و مشکل اقتصادی اش شد. پدرم پس از شنیدن این شرایط، آن 300 و خورده ای پول را که قرار بود با آن خرید کنیم، در اختیار آن بازیکن گذاشت و ما نیز به خانه برگشتیم. پدر بسیار بخشنده بود و شاید این تعریف ها و داستان شبیه افسانه است و بگویند مگر می گردد؟ مگر هست؟

نبود نشانه ای از اصول معلم اخلاق در فوتبال

به هر حال ندریافت دستمزد از فدراسیون یک طرف، اما اعتقاد و تاکید پدر بر اصول اخلاقی، شاخصه شاخص او بود، موضوعی که امروزه در فوتبال رنگ باخته است و وقتی به این فوتبال نگاه می کنیم، می بینیم که نشانی از پرویز دهداری نیست.

خاطره تلخ آن زمستان

وقتی گذشته را مرور می کنم و یاد آن روز که تماشاگران در استادیوم، پدرم را به خاطر استعفای دست جمعی آن 14 بازیکن با گوله برف زدند می افتم، بسیار برای من ناراحت نماینده است و تا ابد از آن مردم دلگیرم. هر چند بعضی از همان عده تماشاگر پیش من آمدند و حلالیت طلبیدند و من سعی کردم با خویشتن داری از موضوع بگذرم.

نبود زیرساخت فرهنگی اخلاقی در فوتبال

به نظر من فاجعه بی اخلاقی، بی ادبی و باندبازی در فوتبال امروز از همان استعفای دست جمعی آغاز شد که با بی مدیریتی در فوتبال ایران، این مسایل رشد کرد. در فوتبال ایران زیرساخت فرهنگی اخلاقی مهیا نیست و حتی وقتی شاهد اتفاقات تلخ و بی اخلاقی در فوتبال هستیم، فدراسیون واکنش و مدیریتی بر این مهم ندارد و درنهایت داستان هایی که به همراه دارد...

عواقب گذشتن از اصول پرویز دهداری

پدر متعلق به تمام ایران بود. مربی که استفاده از بازیکنان جوان و بازیکنان گمنام را در دستور کار داشت و با همین رویکرد نیز تیم ملی ایران را شکل داد. بر همین اساس نیز از فدراسیون، اداره کل ورزش و جوانان خوزستان و هیات فوتبال انتظار داشتیم، متولی برگزاری همایش های در خور شان این معلم اخلاق بوده و ضمن زنده نگه داشتن یاد و خاطره او، به ابعاد شخصیتی مرحوم دهداری می پرداختند. به هر حال فداکاری ها و زحمات مرحوم پرویز دهداری در فوتبال کشور مثال زدنی است. حق پدر من این نبود؛ قدرش را ندانستند و خیلی ساده از کنار شخصیتی چون پرویز دهداری گذشتند و متوجه نبودند گذشتن از آن اصول، اشاعه بی اخلاقی و اوضاع فعلی حاکم بر فوتبال است.

انتها شوق تماشای فوتبال

زمانی که پدر در تیم ملی و تیم های دیگر مربیگری می کرد، فوتبال را دنبال می کردم اما پس از فوت پدر دیگر علاقه ای به تماشای فوتبال نداشتم. البته بی اخلاقی در فوتبال نیز دلزدگی در من ایجاد کرد که دیگر میلی به تماشای فوتبال ندارم.