با عرضه دارادوم و داراسوم چند هزار میلیاردتومان از کسری بودجه کشور تامین می گردد؟ - افق بسطام

برآوردهای خبرنگاران از سیاست دولت در بورس نشان می دهد با عرضه دارادوم به عنوان صندوق سرمایه گذاری شامل سهام خودروسازان و شرکت های تولیدنماینده فلزات و داراسوم به عنوان صندوق سرمایه گذاری پالایشگاه ها، در مجموع 160 هزار میلیارد تومان درآمد شناسایی خواهد شد؛ رقمی که می تواند 90 درصد کسری بودجه امسال را از راستا ابزارهای قابل عرضه در بورس جبران کند.

پس از استقبال اندک از اولین دوره واگذاری باقی مانده سهام دولت در گروه بانک و بیمه که اوایل خردادماه انجام شد، حال به دو دوره بعدی این واگذاری ها نزدیک می شویم. واگذاری هایی که این بار قرار است گرو ه های پالایشی، فولادی و خودرویی را در برگیرد. در این میان با توجه به رشد حدود 180 درصدی ارزش دارایکم، به نظر می رسد دو صندوق پیش رو این بار با اقبال صاحبان نقدینگی روبه رو شوند. آنالیز های دنیای اقتصاد اما از سهام باقی مانده دولت در گروه های مذکور نشان می دهد در صورت استقبال 8/ 40 میلیون کد ملی در مجموع دو عرضه پیش رو، دولت از این محل بیش از 160 هزار میلیارد تومان درآمد شناسایی خواهد نمود. به این ترتیب با توجه به گمانه های موجود از کسری بودجه 180 هزار میلیارد تومانی، سه صندوق مذکور می توانند بیش از 94 درصد از این رقم را پوشش دهند.

دارایکم؛ اولین تجربه دولت در واگذاری ها

دوم خردادماه در اولین دوره این واگذاری ها شاهد عرضه سهام دولتی در قالب صندوق سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) تحت عنوان صندوق های مالی شامل گروه بانکی و بیمه ای بودیم. این گروه که شامل باقی مانده سهام دولت در بانک های صادرات، ملت و تجارت و همچنین باقی مانده سهام دولت در سهام بیمه البرز و بیمه اتکایی امین بود، با استقبال ناچیز صاحبان نقدینگی همراه شد. از این رو سه میلیون و 481 هزار نفر برای خرید دارایکم، با سرمایه گذاری بیش از 5886 میلیارد تومان در این پذیره نویسی مشارکت کردند. از این رو در حالی برآوردهای اولیه از این عرضه تاریخی مجموع ارزش 16 هزار میلیارد تومانی را نشان می داد که حدود 37درصد از کل این واحدها خریداری شد. با این حال دارایکم تا انتها معاملات روز گذشته (یکشنبه 14 تیر) با رشد حدود 180 درصدی همراه شد که خود می تواند انگیزه ای مضاعف برای شرکت در پذیره نویسی دو صندوق باقی مانده باشد.

52 میلیون خریدار برای دارادوم؟

در مرحله دوم واگذاری سهام دولتی در قالب ETF بنا به گفته های مدیر عامل شرکت بورس تهران، نوبت به صندوق های خودرویی و فلزی می رسد و قرار است باقی مانده سهام دولت در ایران خودرو، سایپا، فولاد مبارکه اصفهان و ملی مس ایران در این مرحله به عموم عرضه گردد. در این میان بر اساس ارزش روز (یکشنبه 15 تیر) سهام مذکور و با احتساب 20 درصد تخفیف، خالص ارزش دارایی دولت در این شرکت های خودرویی و فلزی، 3/ 104 هزار میلیارد تومان برآورد می گردد که با توجه به تخصیص 2 میلیون تومان به هر کد ملی، فروش تمامی سهام این گروه نیازمند مشارکت بیش از 52 میلیون نفر است که در نوع خود قابل توجه خواهد بود.

سقف مشارکت صندوق پالایشی

در حالی که بر اساس آخرین اظهارات سخنگوی دولت قرار بود واگذاری صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس مربوط به باقی مانده سهام دولت در پالایشگاه ها از اول تیر ماه شروع گردد، با رسیدن به نیمه تیرماه خبر موثقی از زمان شروع پذیره نویسی این صندوق مخابره نشده است. این مرحله واگذاری باقی مانده سهام دولت در قالب صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) شامل باقی مانده سهام دولت در پالایشگاه های تبریز، اصفهان، بندرعباس و تهران می گردد. طبق اعلام های اولیه خرید واحدهای صندوق مزبور نیز با همان 20درصد تخفیف خواهد بود، البته شاید در این واگذاری نیز میزان تخفیف افزایش یابد. در این میان بر اساس ارزش روز (یکشنبه 15 تیر) سهام مذکور و با احتساب 20 درصد تخفیف، خالص ارزش دارایی دولت در این چهار پالایشگاه 59 هزار میلیارد تومان برآورد می گردد که با توجه به تخصیص 2 میلیون تومان به هر کد ملی، فروش تمامی سهام این گروه نیازمند مشارکت 5/ 29 میلیون نفری است.

پوشش 94 درصدی کسری بودجه 99

پس از اجرایی شدن اولین مرحله از تصمیم دولت برای واگذاری باقی مانده سهامش در شرکت های بانکی - بیمه ای و همچنین وعده عرضه دو صندوق دیگر در تابستان، گمانه هایی درخصوص نیت اصلی این واگذاری های شنیده شد. سخنانی که بسیاری از فعالان مالی و حتی عامه مردم درخصوص انجام این واگذاری ها برای پوشش دادن کسری بودجه دولت برای سال 99 مطرح می کردند. این موضوع واکنش معاون وزیر امور مالی و دارایی را به دنبال داشت. عباس معمارنژاد در این خصوص اظهار کرد: دولت با هدف مردمی کردن اقتصاد، باقی مانده سهام خود در بانک ها، بیمه ها، پالایشگاه ها، فولاد و خودروسازی را در قالب صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله ETF به مردم واگذار می نماید. چراکه اگر دولت قصد تامین کسری بودجه خود به وسیله این واگذاری ها را داشت از روش های بلوکی با 20 درصد افزایش قیمت مندرج در تابلوی بورس یا عرضه تدریجی در بازار سهام استفاده می کرد.

اما کسری بودجه دولت در امسال چه میزان است؟ در روزهای ابتدایی انتشار ریز ارقام بودجه سال 99، رقم های گوناگونی بین 55 تا بیش از 200 هزار میلیارد تومان به عنوان ارقام کسری بودجه مطرح شد. مرکز پژوهش ها در یک گزارش و طبق محاسباتی نشان داد که میزان کسری منابع حدود 131 هزار میلیارد تومان است و نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، کسری بودجه در امسال را 180 هزار میلیارد تومان عنوان نمود. بر این اساس با پذیرش هر ادعایی از پوشش کسری بودجه 99 گرفته تا مردمی کردن اقتصاد، در صورت پرشدن سقف تقاضا برای دو صندوق باقی مانده (دارادوم و داراسوم) با تخفیف 20 درصدی و البته با احتساب رقم اولیه فروش دارایکم، درآمدی بالغ بر 163 هزار و 310 میلیارد تومان از آن دولت می گردد که البته نیازمند مشارکت 40 میلیون و 830 هزار نفر است. به هر حال درآمد مذکور حدود 94 درصد از کسری بودجه 99 (در صورت پذیرش رقم 180 هزار میلیارد تومان کسری) را پوشش می دهد.

گمانه ها از زمان عرضه ETFهای جدید

آخرین بار اوایل تیرماه برای عرضه باقی مانده سهام دولت برای پالایشگاه ها عنوان شده بود. در حال حاضر اما به نظر می رسد خودرو و فلزی ها پیش از پالایشی ها عرضه شوند. با وجود این همچنان زمان دقیقی برای عرضه ETFهای جدید معین نشده است. در آخرین اظهارات علی صحرایی، مدیر عامل شرکت بورس تهران در پاسخ به این سوال که دومین عرضه صندوق های قابل معامله (ETF) در بازار بورس چه زمانی خواهد بود، عنوان نمود: از آنجا که متولی صندوق های قابل معامله وزارت امور مالی و دارایی و وزارتخانه های مربوط هستند، در هر زمانی که آنها اعلام آمادگی نمایند بورس تهران هم اقدامات لازم را در جهت حضور آنها در بورس انجام می دهد. وی در ادامه اضافه نمود: طبق اطلاعات دریافتی، دومین صندوق قابله معامله که قرار است در بورس عرضه گردد مربوط به صنایع فلزی و خودرویی است.