ثبت اطلاعات متکدیان در سامانه جامع آسیب دیدگان اجتماعی - افق بسطام

به گزارش ایسنا، فرزانه مروستی در جمع خبرنگاران در تشریح اقدامات استانداری تهران در برخورد با پدیده تکدی گری در سطح این استان، گفت: دو گروه درگیر آسیب تکدی گری هستند؛ متکدیان و بچه ها خیابانی. بچه ها خیابانی درگیر فعالیتی هستند که ما آن را تکدی گری پنهان یا شبه تکدی گری می نامیم. قوانین و مقررات موجود در این خصوص شامل آیین نامه ساماندهی بچه ها خیابانی مصوب هیئت وزیران سال1384 و آئین نامه ساماندهی متکدیان مصوب 1378 شورای عالی اداری است که به عنوان اسناد بالادستی تکلیف استانداری را در برخورد با این پدیده معین نموده است.

• موانع مقابله با تکدی گری در تهران

وی اضافه کرد: در این اسناد استانداران به عنوان رئیس کار گروه اجتماعی و فرهنگی استان و فرمانداران به عنوان رئیس این کارگروه ها در سطح شهرستان ها هماهنگ نماینده و ناظر بر حسن اجرای آئین نامه توسط دستگاه ها هستند. هر چند باید بدانیم مقابله با تکدی گری علی رغم وجود قوانین بازدارنده، با محدودیت ها و مشکلاتی هم روبرو است؛ از جمله کمبودهای زیرساختی مانند فضای اردوگاهی علی رغم جمعیت بالای درگیر با این پدیده یا عدم تناسب مجازات با جرم.

جرمی که مجازات بازدارنده ندارد

وی ادامه داد: اگرچه در قانون مجازات اسلامی تکدی گری جرم محسوب می گردد و درحال حاضر متکدیان جمع آوری شده با دستور قضایی در سامانسراهای شهرداری نگهداری می شوند، اما به نظر می رسد این مجازات نتوانسته است بازدارنده باشد و افراد متکدی گاهی برای چندمین بار به این مراکز ارجاع داده می شوند. از طرفی ظرفیت نگهداری این مراکز هم محدود است.

وی تاکید نمود: قانونگذار مجازات تکدی گری را 3 ماه تا یک سال حبس و استرداد کلیه اموال جمع آوری شده از این راه، پیش بینی نموده اما امیدواریم روینمودهای جدید نظیر مجازات های جایگزین حبس بتواند ما را وارد اقدام اثربخشی در مقابله با این پدیده کند. روینمودهای قضایی نوین در کشور ما ضمن جلوگیری از اتلاف منابع اقتصادی و معنوی کشور به وسیله درگیر کردن مجرم در فعالیت های اجتماعی اثربخش از وی فردی متعهد نسبت به جامعه و جوابگو نسبت به اقدام مجرمانه خود خواهد ساخت که امیدواریم با یاری و مساعدت دستگاه قضایی از این رویکرد در برخورد با پدیده تکدی گری بهره بریم.

• متکدیان حرفه ای و گردش اقتصادی بالای تکدی گری در تهران

مدیرکل اجتماعی و فرهنگی استانداری تهران در بخش دیگری از صحبت های خود درباره رقمی که روزانه در سطح استان تهران مردم به متکدیان یاری می نمایند و درآمد متکدیان در سطح شهر، گفت: واقعا در این خصوص نمی توان رقم دقیقی را اعلام و یا تایید کرد. بعضی از متکدیان حرفه ای که شرایط ترحم برانگیزی دارند، درآمد بیشتری هم کسب می نمایند. معمولا سالخوردگان، زنان، بچه ها و افرادی که دارای نقص جسمی هستند، نسبت به مردان جوان و میانسال درآمدشان بیشتر است. همچنین دیگر متکدیانی که از شیوه های حرفه ای استفاده می نمایند مثلا به بهانه خرید دارو یا در راه ماندگی در طول روز مبالغ زیادی را به جیب می زنند؛ اما آنچه مسلم است گردش اقتصادی بسیار بالای پدیده تکدی گری است.

وی اضافه کرد: هرگاه پدیده هایی از این دست در جامعه افزایش می یابد، باید بدانیم اقتصاد پر رونقی در آن وجود دارد؛ لذا افزایش بچه ها خیابانی و متکدیان بزرگسال ما را باید نسبت به سوداگران این پدیده هوشیار سازد.

ضرورت به روز شدن قوانین اجتماعی

وی در پاسخ به سوالی درباره میزان موفقیت طرح های اجرایی در حوزه ساماندهی متکدیان در استان تهران گفت: در کشور قوانین خوبی در این حوزه وجود دارد؛ هرچند که گاهی ضعف اجرا مانع دستیابی به هدف می گردد. غیر از این ضروری است گاهی قوانین موجود هم بر اساس شرایط جامعه به روز شوند. موضوعات اجتماعی سیال هستند؛ به گونه ای که شکل و نوع آن هر روز با روز قبل متفاوت است؛ لذا آیین نامه ها هم باید مدام اصلاح و متناسب وضعیت جامعه باشد.

وی اضافه کرد: مشاخصه با تکدی گری یک کار گروهی است که اگر بخش های دولتی و غیردولتی با هم همکاری و همفکری نمایند، قطعا محقق شده و اگر هرکدام از بخش ها عقب نشینی نمایند، این معضل حل نخواهد شد. در حل معضل تکدی گری از شهرداری و نیروی انتظامی که جمع آوری را به عهده دارند تا دستگاه قضایی که حکم می دهد و همچنین سازمان های مردم نهاد و رسانه ها که فرهنگ سازی می نمایند و همچنین مردم باید برخورد مناسب در مقابله با این پدیده داشته باشند؛ هریک از این موارد حلقه هایی هستند که هرکدام نباشند، کار به خاتمه نمی رسد. آنچه مد نظر است تحت عنوان ساماندهی متکدیان از جمع اوری تا نگهداری و توانمندسازی یک فرایند است که نقش مردم به عنوان حلقه اصلی غیرقابل انکار است.

• نقش فرهنگسازی در مقابله با تکدی گری

مروستی درباره ریشه های تکدی گری در تهران و مطالعات این حوزه گفت: در حوزه تکدی گری مقالات بسیاری نوشته شده است و کارهای بسیار خوبی در دفتر امور اجتماعی اجرا شده است. آیین نامه ساماندهی متکدیان نیز دست آوردی است که بر اساس جمع اوری نظرات و مطالعات کاربردی در سال های مختلف، در سال 1378 تدوین و تصویب شد. در حال حاضر مطالعات تطبیقی بسیاری نیز در این حوزه انجام شده است. آخرین و شاید بتوان گفت جامع ترین دستورالعمل در برخورد با آسیب دیدگان اجتماعی از جمله متکدیان و بچه ها خیابانی دستورالعمل راه اندازی مجتمع فوریت های خدمات اجتماعی شهر تهران مصوب شورای اجتماعی کشور در سال 1393 است که بر گرفته از تحقیقات و مطالعات کاربردی در این حوزه است.

وی درباره نقش فرهنگسازی در مقابله با این پدیده گفت: نگاه مردم تبریز به تکدی گری به عنوان یک عمل هنجارشکنانه و ضد اجتماعی و عملکرد قوی موسسه مردمی سرای مستمندان، برای سال های طولانی تبریز را به شهر بدون گدا بدل کرد.

وی ادامه داد: مسئولیت پذیری اجتماعی بحث فرهنگی دیگری است که از گرایش افراد به گدایی و سربار جامعه بودن جلوگیری می نماید. شاید بتوان گفت از صفات شاخص فرد متکدی حداقل مسئولیت پذیری فرد نسبت به خود و جامعه است. قطعا بحث های فرهنگی با یاری رسانه ها به پیش می رود و تغییر نگاه شهروندان در مواجهه با متکدیان احتیاجمند یاری رسانه ها است؛ باید شهروندان متوجه شوند که در مواجهه با متکدیان دلسوزی احتیاج نیست تا به تدریج این معضل برطرف گردد.

وی توضیح داد: بخش دیگر تشدید نماینده این معضل تنش های سیاسی و امنیتی در خاورمیانه است که موجب مهاجرت از مرزهای شرقی به سمت کشور ما شده است؛ ایران اسلامی به عنوان کشوری آرام، فضای خوبی است برای حضور مهاجرینی که شغل تکدی گری را منبع کسب درآمد برای خود و فرزندان شان برگزیده اند و ضروری است جرم بودن این عمل به آنها تفهیم گردد.

• جمعیت متکدیان در پایتخت

مدیرکل اجتماعی و فرهنگی استانداری تهران درباره جمعیت و تعداد متکدیان در سطح استان تهران نیز گفت: آمار دقیقی از این افراد نداریم و سالانه در قالب طرح های جمع آوری، آماری بین دو تا سه هزار نفر در مراکز نگهداری می شوند. در حقیقت آمار متکدیان که جزء جمعیت های پنهان محسوب می شوند از دقت لازم برخوردار نیست و چون هنوز ثبت اطلاعات بایومتریک صورت نمی پذیرد، نمی توان با جسارت در خصوص صحت این اطلاعات سخن گفت.

ثبت اطلاعات متکدیان در سامانه جامع آسیب دیدگان اجتماعی؛ بزودی

وی اضافه کرد: یکی از برنامه هایی که سازمان اجتماعی کشور در ثبت اطلاعات متکدیان در دستور کار دارد، سامانه جامع آسیب دیدگان اجتماعی است؛ به شکلی که افرادی که وارد مرکز نگهداری می شوند، معینات آنها به همراه اسکن قرنیه چشم و اثر انگشت ثبت می گردد. این کار برای معتادان متجاهر انجام می شد و مقرر شده برای متکدیان نیز انجام گردد. در حال حاضر کارها نهایی شده و تا هفته های ْآینده مراکز استان تهران هم مجهز به این سامانه خواهند شد.

مروستی تاکید نمود: با استقرار و بکارگیری این سامانه کل اطلاعات در کشور از متکدیان در سامانه ثبت خواهد شد و ذخیره می گردد. در حقیقت 31 استان به این سامانه متصل می شوند و فردی که یکبار در مرکز نگهداری وارد می گردد، اطلاعاتش ثبت می گردد. در این شرایط اگر فردی از تکدی گری در استانی ناامید گردد و به استان دیگری مهاجرت کند، استان مقصد متوجه می گردد که فرد متکدی سابقه دار است.

• جرم انگاری تکدی گری برای مردان خارجی | وضعیت زنان و بچه ها متکدی غیرایرانی

وی درباره اتباع خارجی که اقدام به تکدی گری می نمایند نیز گفت: در حال حاضر در حوزه اتباع بزرگسال مرد تکدی گری بسیار کم است؛ چرا که قوانین طرد آنها بسیار جدی است. این کار جرم است و به محض اینکه مرد غیر ایرانی به خاطر ارتکاب به این جرم دستگیر گردد، از کشور طرد خواهد شد؛ اما درباره بچه ها و زنان بی سرپرست بر اساس تعهدات ما به کنوانسیون های بین المللی محدودیت هایی وجود دارد.

وی ادامه داد: در حال حاضر 86 درصد متکدیان در حوزه بچه ها از اتباع خارجی هستند. آنچه که باید مدنظر قرار گیرد این است که مردان و زنان غیر ایرانی نه به صورت مستقیم بلکه هدایتگر این بچه ها محسوب می شوند؛ به طوریکه که معمولا فرد بزرگسالی 4 الی 5 بچه را سر چهارراه به گدایی وادار می نماید. البته تکلیف قانون در برخورد با این قبیل افراد معین است. بزرگسالی که کودکی را به گدایی وادار کند، برابر قانون سه ماه تا یک سال حبس دارد و قطعا برای بزرگسال غیرایرانی که مرتکب چنین جرمی گردد، بحث طرد از کشور حتما اجرا خواهد شد.

وی تاکید نمود: برای بچه ها خارجی تنها که بدون سرپرست به کشور وارد شده اند، پیگیری هایی به وسیله سفارت افغانستان انجام می گردد و مشخص تکلیف خواهند شد و با همکاری سفارت زمینه بازگشت آنها به کشور و خانواده شان فراهم خواهد شد.

مافیای تکدی گری در تهران

مروستی درباره نحوه برخورد با مافیا تکدی گری در استان تهران نیز گفت: اطلاعاتی توسط شهرداری و نیروی انتظامی از افرادی که صبح ها بچه ها و حتی بزرگسالان را به سر چهارراه ها می آورند و شبها نیز جمع آوری می نمایند، دسته بندی شده است. لذا در حال پیگیری های قضایی و انتظامی برای برخورد با این افراد هستیم. سال گذشته نیز چند نمونه برخورد با این افراد انجام شد.

وی با تاکید بر اینکه بعضی مخالف وجود باند و مافیا در این حوزه هستند، اضافه کرد: حتما گروه های سازماندهی شده وجود دارند که از بچه ها و زنان برای تکدی گری سرچهارراه ها استفاده می نمایند. قطعا اعتقاد داریم این مدل کار کردن بچه ها سازماندهی شده است؛ به شکلی که یک بزرگسال مدیریت و سازماندهی بچه ها را انجام می دهد و حتی راستا و جای آنها را معین می نماید.

دلسوزی جایز نیست

مدیرکل اجتماعی و فرهنگی استانداری تهران خطاب به همه شهروندان گفت: شهروندان باید بدانند دلسوزی در خصوص متکدیان جایز نیست. اگر در این فضا می خواهید به بچه ها یاری کنید و به دنبال یاری و صیانت از حقوق آنها هستید، به هیچ عنوان به آنها یاری اقتصادی نکنید؛ چراکه در این صورت این افراد هر روز محتاج تر می شوند و هیچ مسئله ای از آنها حل نخواهد شد. تا زمانی که ما یاری می کنیم و پول می دهیم، بزرگسال می فهمد این منبع درآمد خوبی است و این بچه ها وادار به تکدی گری در معابر می شوند.